Alan Seçimi

LİSELERDE ALAN SEÇİMİ

 

Alan Seçimi Nedir?

 

ÖSYM, 1999 yılından itibaren yeni bir uygulama başlatmıştır. Üniversiteye girişte, lisede öğrenim gördüğü alana uygun tercih yapan öğrenciler, "Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları" farklı katsayılarla çarpılarak ödüllendirilmiştir.  Meslek liselerinde okuyan öğrencileri kendi alanlarında tercih yapmaya özendirmek için ek puan uygulaması başlatılmıştır. Böylece liselerde okuyan öğrencilerin seçtikleri alanda, meslek lisesi öğrencilerinin de seçtikleri bölümde öğrenim görmeleri sağlanacaktır. Üniversiteye girişte herhangi bir katkısı olmadığı düşüncesiyle öğrenciler bugüne kadar alan seçimine önem vermiyorlardı. Yeni uygulama ile öğrencilerin, velilerin, rehber öğretmenlerin alan seçimine önem vermeleri sağlanmış ve okul dersleri üniversiteye girişte daha etkili hale getirilmiştir.

 

 

Alan Seçimi Ne Zaman Yapılır?

 

Liselerde sınıf geçme yönetmeliğinin 45. Maddesi gereği alan seçimi 9. sınıfın sonunda yapılır. Ancak öğrenciler bu süreci 9. sınıfın başından itibaren planlamaya başlamalıdır. Bu süreç hem bir çalışma hem de kendini izleme sürecidir. Çünkü bir öğrencinin belirli bir alanı seçebilmesi için o alanın kaynak derslerinin yıl sonu ağırlıklı ortalamasının belirli bir barajın üstünde olması gerekir. Öğrenci 9. sınıfın başından itibaren hem notlarını yüksek tutmaya çalışmalı hem de kendini izleme sürecine girmelidir. Hangi derslerden daha çok keyif aldığını, hangilerinde daha çok zorlandığını, hangilerinin daha kolaylıkla üstesinden gelebildiğinin bilincine varmalıdır. 9. sınıfın sonundan başlamak üzere yaz boyunca okullar açılıncaya kadar alan seçimi yapılabilir. Nakillerde ve değişikliklerde bu süre okulların açılmasını takip eden ilk bir aya kadar uzatılabilir.

 

Alanlar Nasıl Belirlenir?

 

Alanlar, öğrencinin 9. sınıftaki başarısına ve isteğine, öğrenci velisinin yazılı isteğine bakılarak; ilgili müdür yardımcısının, sınıf öğretmeninin ve rehber öğretmenin görüşüne başvurularak belirlenir. Alan seçimi yapılırken göz önünde bulundurulan noktalar aşağıdaki gibidir.

 

 

 

a) Öğrencinin başarısı:

 

v       Öğrencilerin belirli bir alana yönelebilmesi için 9. sınıf sonunda o alana kaynaklık eden derslerin ortalaması 3.00 ve daha yukarı olması gerekir.

 

v      Eğer öğrenci hiçbir alan için bu şartları taşımıyorsa en yüksek ortalamaya sahip olduğu alana yönlendirilir.

 

v      Öğrenciler şartlarını taşıdıkları birden fazla alandan herhangi birini tercih edebilirler.

 

v      Öğrenci eğer şartlarını taşımadığı bir alanı arzu ediyorsa kendi ortalamasının, seçtiği alanı tercih eden en düşük not ortalamalı öğrenciden yüksek olması yeterli kabul edilir.

 

b) idare, öğretmen, öğrenci ve velinin görüşü:

 

Okulda, müdür yardımcısı nezaretinde sınıf öğretmeni ve rehber öğretmenin yardımı ile öğrenci ve velinin görüşü alınarak, alan seçimine birlikte karar verilir. Bu karar için öğrencinin Milli Eğitim Bakanlığı'nın belirlemiş olduğu şartları taşıması gerekir.

 

 Alan İçin Not Yükseltme Nasıl Yapılır?

 

Bir öğrenci, istediği alana ait şartları taşımıyorsa; alana kaynaklık eden derslerin ortalaması 2.5'ten az ise, en fazla 3 dersten ortalama yükseltme sınavına girebilir. Ortalama yükseltme sınavına girilecek dersler, veli ve sınıf öğretmeni ile birlikte belirlenip velinin yazılı isteğiyle yürürlüğe girer.

 

Alan Değiştirmek Mümkün Müdür?

 

v      Üç yıllık liselerde 10. sınıftan, dört yıllık liselerde 11. sınıftan sonra sınıflarda not sistemine bakılmaksızın, isteyen öğrenci ders yılını başlamasını izleyen bir ay içinde alanını değiştirebilir.

 

v      Alanını değiştiren öğrenci, yeni alana ait derslerden sorumlu tutulur.

 

v      Önceki alanında varsa sorumlu olduğu dersten muaf tutulur.

 

v      Alan seçmeli dersleri ile seçmeli derslerdeki sorumluluk durumunda değişiklik yapılmaz.

---

ALANLAR	KAYNAK DERSLERİ
Fen Bilimleri	Fizik, Kimya, Biyoloji, Matematik
Sosyal Bilimler	Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya
Türkçe-Matematik	Türk Dili ve Edebiyatı, Matematik
Yabancı Dil	Türk Dili ve Edebiyatı, Yabancı Dil
Sanat ve Spor	Şartları uygun olan okullarda açılır.

---

Derslerin Seçimi

v      Ders yılı sonunda okulun bina ve imkanları, öğretmen durumu dikkate alınarak açılabilecek alan/bölüm ve seçmeli derslerin tümü idarece ilan edilir.

 

v      Ders bitiminden 10 gün önce, bitimden sonra 10 gün, toplam 20 gün içinde ilan edilen dersler arasından seçim yapılır.

 

v      Seçimde sınıf öğretmeni, veli ve öğrenci birlikte karar verirler.

 

v      Veli, isteğini yazılı olarak okul müdürlüğüne bildirir.

 

v      Ders seçiminde, sınıf öğretmeni, öğrenci gelişim dosyasındaki bilgilere bakarak öğrencinin geçmiş yıllardaki başarısını dikkate alır.

 

Meslek Seçimi ve Önemi

Meslek, kişinin belirli bir alanda bilgi ve becerilerini ortaya koymasını amaçlayan ve bu yolla ekonomik güvence sağlayan üretim etkinliklerinin tümüne denir.

Meslek seçimi ise, bireyin seçmek istediği mesleki alternatifleri çeşitli yönleriyle değerlendirip, kendi gereksinimleri açısından daha uygun alana yönelmesi ve karar vermesi olarak tanımlanabilir.

Her mesleğin kendine özgü gerekleri, çalışma koşulları ve sağladığı olanaklar farklıdır. Bu farklılıkları görmek, kendimize uygun alanı seçme gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Bu yüzden bireyin, gelişimine en çok fırsat hazırlayacak ve gereksinimlerini karşılayacak bir alanı seçmesi gerekmektedir.

Meslek seçimi yaparken veya alternatifleri araştırırken sormanız gereken sorular...???

• Mesleğin gerektirdiği özellikler nelerdir, meslek hangi yetenekleri, ilgileri, kişilik özelliklerini ve fiziksel özellikleri gerektirmektedir ?
• Meslekte yapılan işler nelerdir ?
• Mesleğin çalışma ortamı nasıldır ?
• Mesleğin kazanç durumu nedir ?
• Önümüzdeki on yıl içinde mesleğin ülkemizdeki durumu nasıl olacaktır ?
• Meslekte yükselme olanakları nasıldır ?
• Hangi yükseköğretim kurumları, seçilen mesleğe eleman yetiştirmektedir ?
• Seçilen yükseköğretim kurumu hangi puan türünde öğrenci almaktadır ve öğrenim süresi kaç yıldır ? vs.

Meslek seçiminde aile ve çevrenin etkisi...

Bir ömür boyu yaşadığımız deneyimleri bizimle paylaşan ve bize olumlu yönlendirmelerde bulunan ailemiz, yaşamla ilgili kararlarımızda önemli bir rol oynar. Bizim hayattaki hedeflerimiz ne kadar yüksekse, onların da bizden beklentileri o kadar yüksektir. Bir ölçüde gerçekleştirmek istedikleri başarı ve idealleri bizde görmek onları mutlu eder. Çünkü elde ettiğimiz sonuç ne olursa olsun, bu sonuçta daima onların payı bulunur...

Unutulmaması gereken en önemli nokta şudur ki insan kendisine en uygun mesleği seçmek için liseye kadar çabalar durur. Kimisi daha rahat edeceği, kimisi iyi kazanacağı, kimisi ailesinin istediği bir mesleği seçmek ister. Nedeniniz ne olursa olsun size en uygun olan mesleği seçmeden önce sağlıklı bir alan seçimi yapmanız gerekmektedir. Meslek seçimi ise bu süreci izleyen bir diğer süreç olarak var olmaktadır.

 

 

Alan Seçiminin Üniversiteye Girişteki Önemi

 

v      Eğer öğrenciler alan seçimini doğru yapmazlarsa 25 ile 50 arasında değişen bir puan kaybına uğrayacaklardır. Bu, ortalama binlerce kişinin gerisinde kalma anlamına gelir.

 

v      Öğrencilerin, 9. sınıf sonunda bu kılavuzdaki bilgilere bakarak alan seçimini yapmaları gerekir.

 

v      Alan seçimi, bir anlamda hayat boyu sürdürülecek mesleğin seçimi anlamına gelmektedir.

 

v      Öğrenciler kendi alanı dışındaki okulları da kazanabilirler, ancak bunun çok zor olduğu herkesçe bilinmelidir.

 

v      Seçilen alana uygun tercih yapılması halinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı 0,8 katsayısı ile, alandan farklı tercih yapıldığında ise 0.3 ile çarpılacaktır.

 

v      Meslek lisesi öğrencilerinin alanıyla ilgili tercih yapmaları halinde bu katsayı (0,8+0,24) = 1,04 olacaktır.

 

v      Meslek lisesi öğrencileri alan seçimini doğru yapmazlarsa 37 ile 74 puan arasında değişen bir puan kaybına uğrayabilirler.

 

v      AOBP'nin 100 ile 50 arasında değiştiği düşünülürse puan farkının 25-50 puan arasında değişme göstereceği gerçektir.